زندگی نامه آلتشولر پدر علم TRIZ
آلتشولر پدر علم TRIZ
گنریش آلتشولر در سال ۱۹۲۶ یعنی ۱۰ سال پس از آغاز انقلاب بلشویکی در اتحاد جماهیر شوروی سابق به دنیا آمد. از همان کودکی علاقه ی شدیدی نسبت به نوآوری بروز می داد. او مانند دیگر کودکان دوست داشت در زیر آب شنا کند. وی در سن ۱۴ سالگی یک روز در زیر آب از خود پرسید که چگونه می تواند در جایی که هوا نیست تنفس کند ( یک سوال متناقض – که بعداً این نوع سوالها را سوالات مفید برای یافتن راه حل های خلاق نامید).
با در نظرگرفتن این پرسش در ذهنش توانست اولین اختراع خود را برای تولید اکسیژن از مایع پراکسید هیدروژن به عنوان وسیله ای برای تنفس زیر آب به ثبت برساند. در طول جنگ جهانی دوم آلتشولر به ارتش پیوست. وی پس از جنگ مسئول بررسی اختراعات در نیروی دریایی شد. این شغل برای او موقعیتی به وجود آورد تا به مخترعین در حل مشکلات فنی کمک کند.
تئوری نوآوری
ابتدا آلتشولر به رشته روانشناسی روی آورد تا ایده هایی برای درک خلاقیت و نوآوری پیدا کند ولی مطالعات او در رفتارشناسی، به اندازه دقت نظر او در الگوهای طراحی که در مطالعاتش روی هزاران سند ثبت اختراع بازتاب پیدا کرد، موثر نبود. در سال ۱۹۴۶ آلتشولر تصمیم گرفت دانش جدیدی برای تئوری نوآوری ایجاد کند. یافته های او در مورد تئوری نوآوری نامرتب و نامنظم بود. آلتشولر در طول دو سال با مطالعه هزاران سند ثبت اختراع TRIZ را پایه ریزی کرد. آلتشولر الگوهایی را مکرراً در نوآوری های مختلف استفاده می شد شناسایی کرد.
مبارزه آلتشولر در زندان مسکو به روش ابداعی TRIZ
در سال ۱۹۴۸ آلتشولر و دوست دوران بچگی اش رافائل شاپی رو (Raphael Shapiro) در مورد نظریه TRIZ به استالین رئیس جمهور وقت روسیه نامه ای نوشتند و با وی درد دل کردند و نگرانی شدید خود را از آینده ی نوآوری ها در اتحاد جماهیر شوروی به اطلاع وی رساندند تا شاید از او برای رسیدن به اهداف والای خود کمک بگیرد.
از آنجا که این نامه را بصورت غیر رسمی و با عنوان ” رفیق استالین” بطور عامیانه نوشته بودند مورد خشم و غضب استالین قرار گرفتند و استالین نه تنها وطن دوستی و ایده ای با ارزش آنها را مورد تقدیر قرار نداد بلکه دستور داد که آنها را به اتهام ” نوآوری با هدف تخریب کشور” دستگیر کنند. اما آلتشولر که از بیرحمی و سنگدلی استالین آگاهی کافی نداشت از دستگیری خود توسط ماموران کا .گ .ب (KGB) دچار حیرت شد.وی در زندان مسکو هیچگونه اعترافی را بعنوان گناهکار امضاء نکرد و یک شب تا صبح مورد بازجویی ماموران زندان قرار گرفت و صبح روز بعد نیز با فشار ماموران از خواب رفتن وی جلوگیری بعمل آمد.
طرح یک سوال متناقض
آلتشولر در آن موقعیت تصمیم گرفت برای مبارزه با وضعیت بد زندان از روش ابداعی خود (TRIZ) کمک بگیرد و با طرح یک سوال متناقض ( از اصول اولیه TRIZ طرح سوالات متناقض و حل آنها بطور خلاقانه است) توانست چند ساعت در آن روز بطور ابتکاری بخوابد.
سوال وی از خود این بود: چگونه می توانم بخوابم که هم خوابیده باشم و هم بیدار؟
بلافاصله ایده ای به ذهنش خطور کرد که با استفاده از منابع موجود و در دسترس قابل دستیابی بود ( استفاده بهینه از منابع در دسترس هم یکی دیگر از اصول اساسی TRIZ است) لذا به اطراف خود نگاه کرد و با استفاده از یک پاکت سیگار خالی و کبریت که در کنارش بود توانست دو چشم مصنوعی و کاغذی برای خودش درست کند. سپس از آب دهان خود ( یکی دیگر از منابع موجود بجای چسب) برای چسباندن چشمهای کاغذی بر پشت پلک های خود استفاده کرد. فلذا بدین صورت توانست وانمود کند که بیدار است و با کمک چشم های کاغذی و عینکی که بر روی چشم های خود داشت چند ساعتی براحتی و بدون مزاحمت ماموران بر روی صندلی خود بطور نشسته خوابید و ماموران زندان که بالای سر وی کشیک می دادند متوجه خواب او نشدند.
سر انجام پس از یک سال بازجویی و شکنجه، آن دو به ۲۵ سال حبس در زندانی بنام گولاگ (Gulag) در نواحی قطبی محکوم شدند.
زندان گولاگ
آنچه که در آن شرایط برای اکثر مردم زندگی جهنمی به حساب می آمد، از نظر آلتشولر فرصتی برای رشد فکری و افزایش بهره وری تلقی شد. زندان مملو از ده ها استاد، دانشند معروف، موسیقی دان و هنرمند بود که همگی در جریان تسویه حساب های سیاسی استالین بازداشت شده بودند. به این ترتیب آلتشولر به کسب علم و دانش ادامه داد. هم بندی های او در زندان از این که کسی مشتاقانه ساعت ها به حرف های آنها گوش می داد، خوشحال بودند. بدین ترتیب آن زندان به دانشگاهی خصوصی برای آلتشولر تبدیل شد.
بدترین تنبیه برای آلتشولر ممنوعیت نوشتن بود. هرگاه که دفترچه ی یادداشتی در وسایل یک زندانی پیدا می شد، او را با بی رحمی شکنجه می دادند. با وجود این مانع بزرگ، آلتشولر به توسعه دانش نوآوری ادامه داد. او به کمک حافظه قوی و قدرت تحلیل خود از این زمان برای تحقیق درباره قوانین توسعه سیستم های فنی و روش های حل ابتکاری مسائل استفاده کرد.
مقاله اصول تئوری TRIZ
استالین در سال ۱۹۵۳ فوت کرد و یک سال پس از آن آلتشولر و شاپی رو از زندان آزاد شدند. آنها به توسعه ی TRIZ ادامه دادند و اولین مقاله ی خود را درباره اصول تئوری TRIZ در سال ۱۹۵۶ در مجله علمی ” سوال هایی درباره روانشناسی” به چاپ رساندند. شاپی رو اولین کتاب TRIZ را منتشر کرد، ولی از ادامه راه توسعه TRIZ منصرف شد.
توسعه ی TRIZ در اتحادیه جماهیر شوروی پس از اقدامات گورباچف سرعت گرفت. موسسات خصوصی برای حل مشکلات فنی و مدیریتی خود علاقه زیادی به استفاده از TRIZ نشان می دادند؛ زیرا مزایای استفاده از TRIZ در اقتصاد بازار آزاد را به خوبی حس می کردند.
تا سال ۱۹۸۵ آلتشولر بیش از چهارده کتاب تالیف کرد که بسیاری از آنها با همکاری بوریس زلاتین و یکی نیز با همکاری آلا زوسمن تالیف شده بود؛ ولی تنها دو کتاب از کتاب های آلتشولر به زبان انگلیسی ترجمه شد. در این کتاب ها یافته های کلیدی آلتشولر تشریح شده اند. این یافته ها از بررسی بیش از ۲۰۰۰۰۰ اختراع ثبت شده و با تمرکز بر ۴۰۰۰۰ اختراع برتر به دست آمده اند.
